Mission Accomplished

Net uitgekomen: het boek “Processen en effecten van herindeling” . Hoe beoordelen raadsleden, gemeenteambtenaren en bestuurders uit Zuid-Holland zeven recente herindelingen? Materiaal dat je wel ter lering maar niet ende vermaak tot je neemt. Kortom, droog spul.
Toch heb ik me er doorheen geworsteld, uit nieuwsgierigheid hoe dit onderzoek afsteekt tegen een eerdere studie in Drenthe, waar ten tijde van de herindeling nog wel mee geschermd is. en het gaat over "ons"
Een paar zaken bevestigen de conclusies met eerder onderzoeksmateriaal: grotere gemeenten durven de strategische zaken beter aan, ze staan sterker ten opzichte van buurgemeenten, maar kennen wel meer overhead en het bestuur staat verder van haar inwoners af. Kortom, het is niet per definitie beter, maar anders.
Paar opvallende conclusies wil ik wel noemen:

• Kleinschaliger herindelingen hebben beter effect dan grote; de negatieve effecten kunnen ook sterker zijn dan de positieve.


• Herindelingen die van bovenaf opgelegd worden vallen beter uit dan die van onderaf komen.

De eerste wordt verklaard omdat kleinere fusies nu eenmaal overzichtelijker zijn. De tweede is wat minder intuitief. Voornaamste verklaring leggen de onderzoekers bij de reden dat bij een fusie van bovenaf er minder keuzevrijheid is. Dus minder ruimte voor gesteggel en meer focus. En daarbij toch een stevige pluim voor het tweesporenbeleid (wel protesteren, maar toch ambtelijk voorbereiden van de fusie) van de voormalige gemeente Voorhout.
Deze lijn doortrekkend hoeven we weinig goeds te verwachten van de vorming van een gemeente Bollenstreek, als “stip op de horizon”, zoals Sander Schelberg dat deze week zo beeldend in de krant schetste. Want: groot EN mogelijk “vrijwillig”.
Laatste conlusie: is Teylingen nu de beste herindelingsgemeente van Nederland, of zelfs maar van Zuid-Holland? Helaas, nee. We doen het goed, met een “effecten-saldo” van +21 (Wat dit ook maar moge uitdrukken), maar hierin moeten we Midden-Delfland voor laten gaan met een score van +27. Maar dat is wat mij betreft ook het verkeerde soort van competitie. Ik prijs me gelukkig met de constatering van de onderzoekers dat in Teylingen het vertrouwen van de burgers in Teylingen in hun gemeentebestuur is toegenomen.