Stip op de horizon

April 1912. “ Kapitein: een stip op de horizon!” En voordat ze het wisten zat de Titanic op een ijsberg. Zo desastreus is het nu ook weer niet, en de staat van Teylingen zou ik niet willen vergelijken met het overmoedige geloof in de onzinkbaarheid van dit majestueuze schip. Maar wel merkwaardig is, dat er nu in de rapportages rondom samenwerking dan wel fusie van onze drie noordelijke buurgemeenten Noordwijkerhout, Lisse en Hillegom, ook de positie van Teylingen nadrukkelijk genoemd wordt. Fusie als 'stip op de horizon'.



Ik was van plan dit weekend er een heel venijnig stukje over te schrijven. Maar zaterdag viel dan toch met de gemeentelijke stukken een kopie van alle drie de rapporten van Ernst en Young op de deurmat. Kan ik over de bron ook mijn eigen oordeel vormen. Ze zijn inderdaad een archetypisch stukje consultancywerk. Ik kan dat soort rapporten inmiddels wel uittekenen. En vooral dat er een weinig scherpe lijn loopt tussen een gezonde visie, overtrokken ambitie en natte dromen.

Zonder dat de gemeenteraden van Noordwijk en Teylingen zijn betrokken, worden er wel boute aanbevelingen over een fusie van de vijf gemeenten gedaan. En dat in een tweestappenmodel, eerst niet-vrijblijvend samenwerken en dan fuseren, daar in vijf jaar naar toe gewerkt zou moeten worden. En dat daar nog voor de komende raadsverkiezingen over besloten moet worden. Pardon, Meneer Balemans van Ernst en Young? Droomt u nog lekker even verder? Denkt u nu echt serieus dat, na drie jaar hard werk om van Teylingen een succes te maken, ik dat als raadslid van Teylingen voor de verkiezingen nog ga inruilen voor een groter modelletje?

Daargelaten dat dit soort naïeve dagdromen een senior consultancytarief onwaardig is, bevatten de aanbevelingen voor de fusie nauwelijks een onderbouwing. “In relatie tot de gemeenten Leiden, Katwijk en Haarlemmermeer neemt een fusiegemeente fusiegemeente van de vijf in omvang de tweede plaats in, waardoor haar bestuurlijke positie en haar rol in de regio zal veranderen van volgend naar leidend.” Alsof puur op inwoneraantal leidersrollen worden genomen. Leiden is nu zeker niet het sterke regiocentrum dat op basis van haar inwoneraantal verwacht mag worden. Bovendien zal voor de Haarlemmermeer er weinig veranderen: Haarlem en Amsterdam blijven immers de belangrijker buren.

Meer van dat soort drogredenen: het rijk voert nu inderdaad extra beleid voor 100.000+ gemeenten, en een gemeente Bollenstreek zou 100.000+ worden, dus krijgt een Bollenstreekgemeente meer aandacht van het Rijk. Maar de 100.000+ gemeenten zijn wel gemeenten die over het algemeen allemaal een stedelijke problematiek kennen en daar is dat speciale beleid ook voor bedoeld. Maar vijf forensengemeenten met een sterk agrarisch accent (de greenport van het bollencomplex) blijven ook na een fusie een forensengemeente met sterk agrarisch accent.

De rapportage van Ernst en Young gaat sterk uit van groter = beter. Daar komen we bij automobielen, in de financiële sector, in het onderwijs en in de zorg anno 2009 net erg hard van terug. Ook de zeer recente rapportage over recente gemeentelijke herindelingen in Zuid-Holland schetst een “gezonde” bovengrens voor het succes van dit soort operaties. Laten we inderdaad liever volgen hoe het een gemeente als Westland (die andere Greenport) vergaat. En zolang een gemeente als Teylingen beter weet te presteren dan haar “grote” fusievoorbeeld lijkt het mij gezonder om nog even bij stippen op de horizon weg te blijven, totdat we beter weten wat er zich onder water bevindt.